IPSE FECIT (hij heeft het zelf gemaakt)

Kunstenaars maken een Ex Libris voor zichzelf

Aflevering 2

Karl Vissers

Voor dit vervolg werden een aantal ex librissen uitgekozen waarin de graficus duidelijk verwijst naar zijn kunstenaarschap. Het blijkt dat sommigen dat heel ernstig doen, terwijl anderen bij dat kunstenaarschap een ironische knipoog plaatsen.

Een markant ex libris

Van kunstenaar broeder Max voor dichter Karel Vertommen

Jan Vaes

De auteur kreeg een exemplaar in handen van het voorjaarnummer 2018 van Reineringen, het tijdschrift van de Koninklijke Kring voor Heemkunde Kontich. Zijn oog viel op een artikel over dichter en letterkundige Karel Vertommen die in Kontich werd geboren en daar ook zijn jeugd doorbracht.

Er was nergens een vermelding van de ontwerper van dat ex libris, noch een verklaring voor de tekst die op erop was aangebracht. Dus ging hij op zoek en wist te achterhalen dat het ex libris in 1936 was gemaakt door de Belgische schilder, graficus en geestelijke Broeder Max.

Meteen vroeg hij zich af hoe de broeder de titularis van dit ex libris kende, en of hij nog andere ex librissen had gemaakt.

Het kinderex-libris: een onontgonnen terrein of een vruchtbare bodem? Deel 4

Jack van Peer

De eerste twee afleveringen van deze reeks ging de aandacht vooral naar de emotionele bindingen van enerzijds kunstenaars en anderzijds verzamelaars met hun rechtstreekse afstammelingen en de daaruit voortvloeiende ex librissen. In het derde luik ging het om kindgebonden thema’s als leidmotief.

Dit vierde en laatste deel hoort het sluitstuk te zijn van zowel deze serie over het kinderex-libris als van de inspanning van het Graphiabestuur om de verzamelaarsgroep te verjongen en verbreden. Een tweede betrachting van ons bestuur was om via de verbredingspogingen ook artistiek begaafde kinderen enthousiast te krijgen voor het boekmerk.

Vandaar dat we het slot van deze reeks wijden aan ex librissen die kinderen zelf op hun eigen naam maakten.

ALICJA BEKIESZ: Pools tienertalent

Jack van Peer

Alicja Bekiesz wordt op 28 juni 2005 geboren in Stargard, een dynamische provinciestad in West-Polen met relatief welgestelde inwoners en met een behoorlijk aanbod inzake opleiding en vrijetijdsbesteding.

Van kindsbeen af vertoont Alicja, volgens haar enthousiaste moeder, een fascinatie voor dieren en natuur.

Tijdens haar lagereschooljaren blijkt dat ze gevoelig is voor en begaan met de wereld rondom haar. Ze is rustig en observerend van aard, maar zeer positief ingesteld.

De schijnbaar naïeve figuren van Nicole Zoete

Karl Vissers

Het ex libris is relatief nieuw voor Nicole Zoete: de eerste keer dat ze ermee in contact kwam, was naar aanleiding van de IEC-wedstrijd in 2015.

Ze vindt het ex libris een interessante kunstvorm omdat het formaat klein is, omdat het een tekst bevat en het gelinkt is aan een opdrachtgever. Het boekmerk is voor haar een compleet nieuwe uitdaging waar ze zich met veel enthousiasme aan wil wagen.

Nicole Zoete (°1951) werd zowel in 2015 als in 2017 geselecteerd voor de tentoonstelling in het IEC naar aanleiding van de door de stad georganiseerde biënnale, en haar werk kwam telkens ook in de catalogus terecht.

De relativerende kijk van Evert Veldhuisen

Jack van Peer

Evert Veldhuizen is ruim 20 jaar bestuurslid van onze Nederlandse zustervereniging Exlibriswereld. Hij kent dus het reilen en zeilen van het ex-librisgebeuren als zijn eigen broekzak, maar ook de bekommernissen die de ex-librisverenigingen al jaren met zich meedragen.

Het zijn twee redenen waarom deze ingetogen noorderbuur uit de Veluwe niet in ons gastenlijstje kon ontbreken. Evert is trouwens een vaste bezoeker van internationale congressen en bijeenkomsten.

Geen tafelspringer, maar altijd bereid tot een praatje. Het was dus helemaal geen probleem om hem op geregelde tijdstippen wat informatie te ontfutselen.

Veldhuizen werd een slordige 65 jaar geleden geboren in de rand van de Veluwe, in een conventioneel gezin dat leefde van een kleinschalig landbouwbedrijf.

Natuur, traditie en geloof waren het ethische kompas.

Dat laatste is Everts denken en handelen blijven beïnvloeden. Evert toont een erg veelzijdige smaak als hij over zijn favoriete ontwerpers praat.

Het gaat minder over hoe mooi of hoe lelijk een prent is, maar wel hoe bijzonder en exclusief.’

Verder wil Evert een aantal bekende figuren, vooral vanwege hun ethiek of maatschappelijke en culturele bijdrage, een forum geven in zijn boekmerken. en Simon Vinkenoog is bijvoorbeeld zo een figuur.

Toshio Yoshizumi

Wegwijzer naar het oneindige

Martin R. Baeyens

Yoshizumi werd in 1952 in Saitama (Japan) geboren. Als kunstenaar kan hij bogen op een stevige reputatie. Een groot aantal internationale musea hebben werk van Toshio Yoshizumi opgenomen in hun collectie.

Thematisch buigt Yoshizumi zich over een aantal existentiële vragen.

Als kunstenaar wil hij bijvoorbeeld te weten komen wat zijn taak is in de schijnbare oneindigheid van de tijd, en welke zin zijn leven heeft.

Ella Tsyplyakova

Karl Vissers

De Russische Ella Tsyplyakova (°1974) volgde in haar geboortestad Nizhni Tagil een grafische opleiding aan het Pedagogische Instituut.

Daar werkte ze van 1997 tot 2005 aan het departement grafische kunsten van het instituut waaraan ze gestudeerd had, tussen 2003 en 2011 was ze als docente verbonden aan het Instituut voor Schone Kunsten in Sint-Petersburg (afdeling grafiek).

Haar favoriete technieken zijn de linosnede, de houtsnede en de houtgravure. Het spel met witte en zwarte vlakken fascineert haar.

Ze streeft naar eenvoud en duidelijkheid in haar beelden, maar wil tegelijkertijd een verhaal vertellen en emotionele nuances leggen.

Haar wereldbeeld is mild ironisch, en soms voegt ze een surrealistische toets toe aan haar ontwerpen, zoals vliegende vissen en levende voorwerpen.

Sedert 1995 is ze constant ex librissen blijven maken en blijven deelnemen aan internationale wedstrijden.

Bijdrage IEC

Een vooruitblik op de Grafiekbiënnale

Lu Boeykens, Tim Polfliet, Stef Van Bellingen

Op zondag 14 april wordt de biënnale feestelijk geopend in de site Zwijgershoek 14 in Sint-Niklaas. Hieronder vindt u het programma.

Als u er graag bij bent, kunt u een plaatsje reserveren.

Doe dit liefst voor 11 april via 03 778 34 50 (tijdens de kantooruren) of via reservatiemusea@sint-niklaas.be.

• proclamatie van de internationale ex-libris- en kleingrafiekwedstrijd en van de kinderen- en jongerenwedstrijd, met inleidingen en toespraken, met de officiële opening van de tentoonstellingen en met een receptie en rondgang
• meet & greetmoment met een aantal van de geselecteerde grafici uit de wedstrijd; bezoekers kunnen kennismaken met de aanwezige kunstenaars
• bezoekers kunnen op ontdekking gaan in het rijke en gevarieerde aanbod in de tentoonstellingen, en lopen er misschien hun favoriete illustrator tegen het lijf
  Vooraf inschrijven

Recente ex librissen

De redactie

In iedere uitgave worden een 10-tal recente ex librissen gepubliceerd die op diverse ruilmomenten werden ontdekt.

Ik zou wel eens willen weten

Lodewijk Deurinck

Deze keer hebben we een ex libris van de Oekraiënse graficus Konstantin Kalinovich geselecteerd, dat in 1998 voor Graphia-ondervoorzitter Lode Deurinck werd gemaakt.

Het is zijn opus 165 en het kreeg als thema ‘tempus fugit’ mee. Het raadselachtige blad stelt de beschouwer meteen een aantal vragen: wat doet die vreemde vrouw op die locatie? Zijn haar handen gebonden? Is de zwevende, half opgegeten appel die van Eva? Waarom zien we een donker en een helder landschap? En waarom een witte en een zwarte vogel?

We legden de vragen aan de titularis voor, die ons met veel verve een verklaring bezorgde.

Catalogus van de Internationale Ex-libriscompetitie van Praag 2018

Karl Vissers

Na twee beraadslagingsdagen werden voor de wedstrijd die ter gelegenheid van het FISAEcongres in Praag werd georganiseerd, verdedigbare maar weinig verrassende keuzes gemaakt.

Hiervoor werden door 694 kunstenaars uit 49 landen 1591 werken ingezonden.

De catalogus telt 188 bladzijden en werd op A4-formaat uitgegeven door de SSPE, de Tsjechische ex-librisvereniging (ISBN 978-80-7415-177-4).

Jaarlijks abonnement, 4 nummers van Graphia

De volledige artikels kan je lezen in Graphia, tijdschrift voor ex-libriskunst, nummer 63.

Dit prestigieuze tijdschrift in kleurendruk en in A4- formaat is één van de belangrijkste documentatiebronnen over ex-libriskunst in de Nederlandse taal.

Het verschijnt vier keer per jaar. Elke aflevering telt minstens 48 bladzijden en ruim 90 kwaliteitsgetrouwe afbeeldingen.

In de teksten wordt werk van ex-libriskunstenaars voorgesteld, worden trends en activiteiten in de ex-libriswereld besproken en boekmerken inhoudelijk geanalyseerd.

Het blad wil vooruitkijken, maar vergeet niet terug te blikken op historische ontwikkelingen en oude bronnen. Boekmerk wordt eveneens in het buitenland verspreid met samenvattingen in het Duits, Engels, Frans en Italiaans.